ทำอย่างไรให้การศึกษาเป็นการเรียนรู้ ?
(ถามโดย  กศน.พิษณุโลก)
ครูใหญ่ตอบ :
กระบวนการเรียนรู้ที่แท้จริงต้องตอบโจทย์ชีวิตแต่ละคน  การสร้างการเรียนรู้ให้ติดหนึบในตัวคนจะช่วยได้  การสร้างกระบวนการเรียนรู้ที่จะให้มนุษย์เรียนรู้
1.  เข้าใจต่อโลกและปรากฏณ์การ
2.  เข้าใจตัวเอง  ยกระดับภายในตัวเอง  เพราะคือฐานใหญ่ที่จะทำให้อยู่อย่างมีคุณภาพมนุษย์อยู่อย่างมีความหมาย  มีความสุข
ต้องสร้างองค์ประกอบคือ   บรรยากาศจะเอื้อให้เกิดการเรียนรู้มากขึ้น  เช่น  ไม่มีขยะ  ผักปลอดสารพิษ  ทำำงานกับผู้ปกครอง  ฯลฯ  เพื่อตอบโจทย์การเรียนรู้ด้านนอก (หลักสูตร)  การเรียนรู้ด้านในความเป็นมนุษย์

การทำให้ครูเข้าใจการจัดการศึกษา มีกระบวนการอย่างไร ?
(ถามโดย  กศน.พิษณุโลก)
ครูใหญ่ตอบ :
เป็นปัญหาใหญ่ของการจัดการศึกษาชาติ  แต่ที่โรงเรียนลำปลายมาศพัฒนามีกระบวนการพัฒนาครูในด้านต่างๆ เพื่อให้เข้าใจการจัดการศึกษา
1.  ความรู้ความเข้าใจ
-  เนื้อหาต่อวิชาชีพ
-  ทักษะวิชาชีพ
2.  ทักษะ / ความเข้าใจ
-  เกี่ยวกับชีวิต  การจัดการชีวิต
-  การสอน  การเก็บเด็ก  แก้ไขพฤติกรรม  ออกแบบการเรียนรู้  การประเมิน  ฯลฯ
3.  อุดมการณ์  จิตวิญญาณ
มนุษย์มีฐานใหญ่คือ  จิตวิญญาณ  ถ้าไม่มีแบบอย่างจะเกิดยาก

การสอนที่ไม่จัดลำดับจะทำให้เด็กขาดความกระตือรือร้นหรือเปล่า ?

 (ถามโดย  :  ร.ร.เทศบาล  2  จงบุรีรัมย์)

ครูใหญ่ตอบ :

 การได้อันดับสุดท้ยจะทำให้กระตือรือร้นหรือเปล่า  การทีในชีวิตเรียนมาไม่เตยได้อันดับหนึ่งอันดับสองทำให้คนนั้นกระตือรือร้นขึ้นหรือไม่  แรงจูงใจของมนุษย์ไม่ได้อยู่ที่การสร้างอันดับ  มนุษย์มีความปารถนาอยากจะงอกงาม  อยากจะประสบผลสำเร็จ  แต่มีพื้นที่มีโอกาสที่จะให้เขางอกงามประสบผลสำเร็จไหม  การสร้างอันดับ  อันดับหนึ่งจะมีคนเดียว  แต่ทีเหลือไม่ใช่อันดับหนึ่ง  พื้ที่ก็แคบมากการที่จะให้คนเกิดแรงจูงใจจากภายในแย่างแท้จริง 

เด็กจบ ป.6 ไปแล้ว เราได้ตามเด็กหรือเปล่า ?

(ถามโดย  :  สพท.หนองบัวลำภู)

ครูใหญ่ตอบ  :

                ไม่ได้ตาม

จากเมื่อเช้าผมให้ผู้ปกครองมานั่งคุยกันเขาก็จะสมัครมาเอง  สิ่งที่ผู้ปกครองกังวลมากทำยังไงเด็กที่นี้ออกไปแล้วจะแข่งขันกับข้างนอกได้  แต่ผมก็ไม่ตอบ  การให้คำตอบแบบผลีผลาม  จะทำให้ไม่เข้าใจ  แล้วคนนั้นหรือเด็กๆ ก็ตามถ้าได้คำตอบจากครูแบบผลีผลามเด็กๆ ก็จะไม่ผ่านกระบวนการคิดอย่างใคร่ครวญและเข้าใจด้วยตัวเอง  อันตราย  แล้วสุดท้ายเขาจะเป็นคนที่รอคำตอบ  รอคำสั่ง  รอว่าต้องการให้ทำยังไง  เวลาเขาเผชิญกับปัญหาที่ใหม่สดเขาก็จะจัดการไม่ได้เพราะเขาไม่มีความสามารถในการคิด  ผู้ปกครองเหมือนกันพอเจอปัญหานี้สิ่งที่ผมก็คือ  ผมก็เล่าไปเรื่อย  ผมเล่าว่าเมื่อวันเสาร์ที่แล้วครูประจำชั้นลูกชายผม  มีหนังสือแจ้งมาว่าลูกชายผมอาจจะได้เรียนซ้ำในวิชาบาสเกตบอล  ผมก็ไปนั่งฟังปัญหาว่าคืออะไร  เขาให้ขาดเรียนไม่เกินสี่ครั้งแต่ขาดเกิน  ก็แค่ฟังก็ไม่ได้บอก  ลูกชายก็ไม่สบายใจว่าพ่อทำไม่ไม่ดุ  พ่อไม่เอ่ยอะไรสักคำ  นั่งกินข้าวกันก็ไม่ได้บอกไม่พูดไม่ได้ตำหนิ  เฉยๆ ไม่ได้พูดถึงเรื่องนั้น  ตื่นเช้ามาลูกชายก็โพสต์เข้ามาใน  Facebook  ของผมว่า  เคยรู้สึกบ้างไหมว่าบางครั้งเราล้มเหลว  ผมก็เฉยๆ ไม่ได้ตอบอะไร   เพราะสิ่งที่ผมทำยู่ผมไม่ได้เสื่อมศรัทธาต่อตัวเขาอันแรก  อย่างที่สองผมไม่ให้คำตอบอย่างผลีผลามเพราะผมต้องการให้เขาได้เรียนรู้ด้วยตนเอง  เพราะเขาต้องแก้ปัญหาด้วยตนเอง  ยังไงผมก็ไม่เคยวิตกกังวลเลยเรื่องลูกชาย  เพราะผมรู้ว่าเขารักการอ่านมากๆ  มันน่าตกใจเพราะขณะที่ไปมีผู้ปกครองที่มีปัญหาด้วยกัน  แล้วมีเด็กผู้หญิงส่วนใหญ่ ม.5  แล้วมีเด็กผู้หญิงบางคนติด มส.  8  วิชา  แล้วคนที่มาแก้ก็เป็นพ่อ  ผมรู้สึกว่าเกิดอะไรขึ้น  ก็เลยนั่งคุยกันถึงปัญหา  มีเด็กผู้หญิงหลายคนอยู่ชั้น ม. 5  ใช้ชีวิตอยู่แบบครอบครัว  มีข้อมูลเยอะมากเด็กผู้หญิงมัธยมยอมขายตัว  กลับมาดูว่าเกิดอะไรขึ้น  เด็กผู้หญิงบางคนไม่กล้ายกโทรศัพท์ขึ้นมาโทรเพราะว่าของตัวเองเป็นเครื่องราคาถูกเพราะไม่ใช่ไอโฟน  ไม่ใช่ BB  เด็กผู้หญิงบางคนไม่กล้าออกจากหอพักถ้าไม่ได้ใช้เครื่องสำอาง  ทุกวันนี้มีหลากหลายและแพง  ถ้าไม่ได้ทาสิ่งเหล่านั้นไม่กล้าเดินออกไปไหน  ไม่มีกระเป๋าสะพายที่มียี่ห้อก็ไม่กล้าเดินออกไป  เราจะกลับไปแก้เขาได้ไหม  สังคมทุกวันนี้มันถูกวางสายพานไว้แล้ว  เราจะตกลงไปสายพานไหนเรามีความคิดไม่แข็งแกร่ง  ไม่มีความรู้สึกดีต่อตัวเอง  ไม่มีภาพพจน์ที่ดีต่อตัวเอง  ทำอะไรก็ไม่มั่นใจต้องมีสิ่งนั้นสิ่งนี้  เพราะข้างในไม่แข็งแกร่งก็จะตกลงไปในสายพาน  ฉะนั้นสิ่งที่เราทำได้ในประถมกับอนุบาลผมมองว่าไม่ใช้ตัวความรู้  ความรู้เป็นอันดับรอง  ตัวสำคัญคือ  พื้นฐานความแข็งแกร่งของข้างใน  ผมกำลังพิสูจน์ให้เห็นว่าเรากำลังทำสิ่งที่ให้เขารู้จักคิด  เผชิญปัญหาแล้วรู้จักคิดแก้ปัญหาด้วยตัวเอง  มีความรู้สึกดีต่อตัวเอง  เห็นคุณค่าของการมีชีวิต  เป็นเรื่องยากเป็นนามธรรมมากแต่เป็นสิ่งที่เราต้องเผชิญกับโลกวันข้างหน้า  อาจารย์รู้ไหมวันที่  21  เดือนธันวาคม  ค.ศ. 2012  จะเกิดอะไรขึ้นเป็นวันที่ระบบสุริยะจักรวาลโคจรรอบกาแล็กซี่ทางช้างเผือกได้ตรงจุดเดิมพอดี  250  ล้านปีมีครั้งหนึ่ง  มีนักวิทยาศาสตร์ออกมาพูดกันเยอะ  เขาบอกว่านอกจากจะโคจรครบรอบกาแล็กซี่แล้ว  ในจังหวะนั้นเองจะเป็นจังหวะที่ดวงอาทิตย์จะหันด้านที่เป็นจุดอ่อนมาตรงกับโลก  ตรงที่เป็นจุดอ่อนมันเป็นที่ระบายความร้อนก็จะพวยพุ่งเปลวออกมา  ก็จะมีลมสุริยะที่มีความรุนแรงมาก  สามารถทำลายคลื่นแม่เหล็กที่อยู่รอบโลกได้  คือถ้าแม่เหล็กหายชั้นบรรยากาศก็จะหายไปด้วย  ทุกอย่างก็เป็นไปได้  แต่จริงๆ ไม่รู้  เราก็ต้องรอว่าวันนั้นจะเกิดอะไรขึ้น  แต่ทายได้เลยว่าเด็กๆ ที่อยู่กับเราที่อยู่โรงเรียนตอนนี้อีกสิบปีข้างหน้าจะเผชิญปัญหาที่ไม่เหมือนเราในตอนนี้  แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิง  รู้ไหมว่าบางคนทุกวันนี้ไม่มีความรู้สึกต่อกับฤดูกาล  ชีวิตไม่เกี่ยวกับฤดูกาลแล้วทุกวันนี้  บางคนไม่มีความทรงจำดีๆ เกี่ยวกับฤดูหนาว  ฤดูร้อน  ฤดูฝน  ทุกคนถูกสายพานของสังคมเกี่ยวไป  ไปเรียนในเมืองเรียนจบใช้ชีวิตในเมืองทำงานออฟฟิต  ไปทำงานแต่เช้ากลับเย็น 

สำหรับเรื่องลูกชายผมจะไม่ให้คำตอบแบบผลีผลาม  ผมจะให้เขาได้ใคร่ครวญกับปัญหา  แต่สิ่งหนึ่งที่ผมให้ได้คือ  ความรักอย่างไม่มีเงื่อนไข  ไม่ใช่ว่าต้องสอบแพทย์ได้พ่อจึงจะรัก  เป็นแบบนั้นแบบนี้  เป็นแบบเขานั้นแหล่ะ  แต่เราประคับประคองให้เขาไม่ทำร้ายคนอื่น 

สตีฟ จ๊อบ    คนที่คิดไอโฟน  คิดโปรแกรมแม็กอินทอช  ในโรงพิพม์จะใช้  ทำไมเราไม่ใช้แต่ในโรงพิมพ์ใช้  เพราะเขาจบวิชาเดียวตอนเรียนมหาลัย  เรียนไม่จบถูกไล่ออก  จบวิชาเดียวคือการออกแบบตัวอักษร  และในเครื่องแม็กอินทอชเก่งเรื่องเดียวคือการออกแบบตัวอักษร  แต่เขาทำเรื่องนั้นเรื่องเดียวจดจ่ออย่างยาวนาน  ใครก็ตามในโลกนี้ถ้าอยากเป็นผู้เชี่ยวชาญเรื่องใดเรื่องหนึ่งจะต้องทำและคลุกคลีอยู่กับเรื่องนั้น  จดจ่ออยู่กับเรื่องนั้นถึง  10,000   ชั่วโมง 

โรงเรียนบอกว่างบประมาณไม่ค่อยมี แต่พอมาดูบริบททำไมจึงได้โอ่โถง สื่อต่างๆ ทำไม่มีพร้อม ?

(ถามโดย  :  สพท.หนองบัวลำภู  เขต 1)

ครูใหญ่ตอบ  :  ใช้ให้มีคุณภาพ  ใช้ให้มีประสิทธิภาพ  ไม่มีรั่วไหล  โรงเรียนรัฐบาลต้องจ่ายรายหัวต่อคนต่อปี  ประมาณ  33,500  บาท/คน/ปี  ส่วนใหญ่เป็นค่าเงินเดือนครู  ที่เหลือก็เป็นค่าอื่นๆ ของเราค่าทุกอย่างต่อคนต่อปี  36,000  บาท/คน/ปี  ที่สำคัญคือใช้ทุกอย่างให้คุ้มค่า  มีหลายอย่างที่เราพยายามควบคุมปัจจัย  เช่น  ที่นี้ไม่มีสหกรณ์ร้านค้าให้เด็กซื้อของ  เหตุผลมีสำคัญด้วยเพราะสหกรณ์ส่วนใหญ่ไม่ได้สอนความเป็นสหกรณ์แต่สอนเรื่องการจับจ่าย  และสิ้นค้าส่วนใหญ่เป็นสินค้าฟุ่มเฟือยไม่จำเป็น  เราพยายามจัดอาหารให้เพียงพอ  ทั้งปริมาณและคุณค่า  อย่างน้อยผมมั่นใจว่าเด็กที่มาโรงเรียนนี้ถึงเขาไม่ได้กินอาหารมาหรืออาหารเย็นไม่มีกิน  เพราะมีเด็กจำนวนเยอะที่อยากจนไม่มีพ่อแม่อยู่กับตายาย  ทุกอย่างที่ทำที่นี้ผ่านการคิดอย่างละเอียดลออ  คิดอย่างมีความหมาย

จำเป็นไหมที่จะคลุกคลีกับผู้ปกครองหลังเลิกเรียนเพื่อสร้างความสัมพันธ์อันดี ?

(ถามโดย  :  สพท.หนองบัวลำภู เขต 1)

ครูใหญ่ตอบ  : ไม่จำเป็น  ทำไมเราจัดการเด็กได้โดยที่เราไม่ใช่อำนาจ  นั้นเพราะครูกับเด็กสัมผัสได้ถึงความจริงใจที่มีต่อกัน  เด็กเขารับรู้ได้ว่าครูทำด้วยความจริงใจที่มีต่อเขา  เหมือนกันกับผู้ปกครอง   แต่สิ่งที่เราสื่อเราชัดเจนมาก  แต่ความเข้าใจผิดมีเยอะ  วิธีการตอบโตความเข้าใจผิดคือ  ไม่ต้องตอบโต้  วิธีประชาสัมพันธ์ที่ดีที่สุดคือทำดีทำให้ลูกเขางอกกงาม  แล้วลูกเขาจะประชาสัมพันธ์สิ่งนั้น

การจัดการเรียนการสอนแบบลำปลายมาศพัฒนามีปัญหาบ้างหรือเปล่า เช่น การอ่านออก เขียนได้ หรือคณิตศาสตร์ ฯลฯ ?

(ถามโดย :  สพท.หนองบัวลำภู เขต 1)

ครูใหญ่ตอบ  :  เราทำควบคู่กันไปเพราะคณิตฯและภาษาเป็นพื้นฐานของการเรียนรู้  เรากล้าพูดได้เลยว่าในโรงเรียนนี้ไม่มีใครอ่านไม่ออกเขียนไม่ได้ตั้งแต่ชั้น ป.1-6  ยกเว้นอนุบาล  เพราะอนุบาลไม่สอนอ่านออกเขียนได้  ขี้เหร่ยังไงทุกคนต้องอ่านออกเขียนได้และคณิตศาสตร์ต้องได้  แต่ได้แบบเรา  คำว่าได้แบบเรามีความหมายมาก   เพราะวิธีการสอนคณิตศาสตร์ของเราไม่ได้มุ่งแบบที่ท่านเห็นเรามุ่งเรื่องทักษะจริงๆ   ทักษะการมองเห็นภาพ  ทักษะการมองเห็นรูปแบบของคณิตศาสตร์  ทักษะการแก้ปัญหา  ไม่ใช่การคิดเลข  การคิดเลขเป็นเรื่องรองๆ  การเข้าใจจริงๆ  ถามว่ามีปัญหาอ่านออกเขียนได้ไหม  จึงไม่มีปัญหาเพราะเราทำควบคู่กันไป  เราแยกสามวิชาออกมา  ก็มีภาษาไทย  ภาษาอังกฤษ  คณิตศาสตร์